Mùa xuân – mùa của sức sống và những khởi đầu mới – đã về trên quê hương đất nước, mang theo niềm hy vọng, sự tươi vui và lòng biết ơn sâu sắc. Trong không khí rộn ràng của ngày xuân, chúng ta lại có dịp hội tụ tại Ngày thơ Việt Nam do Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh tổ chức tại Trường Đại học Thái Bình, để cùng tôn vinh vẻ đẹp của văn chương, của tâm hồn, và đặc biệt là để tri ân những con người đã tận tụy cống hiến cho sự nghiệp giáo dục.
Giữa biết bao nghề cao quý, nghề giáo vẫn mãi là biểu tượng của sự hi sinh thầm lặng, của lòng tận tụy và của ánh sáng trí tuệ soi đường cho bao thế hệ học trò. Hình ảnh người thầy – người lái đò chở những ước mơ qua sông – luôn khắc sâu trong tâm khảm mỗi chúng ta, để rồi dù đi đâu, làm gì, ta vẫn không quên những bài giảng đầu tiên, những lời dạy ân cần, và những năm tháng học tập dưới mái trường thân yêu. Hôm nay, nhân dịp hội ngộ trong Ngày thơ xuân, chúng ta cùng lắng nghe bài thơ "Thanh cao sự nghiệp trồng người", một sáng tác đầy ý nghĩa của nhà thơ Lại Tây Dương, dành tặng cho các thầy cô giáo, các giảng viên của Trường Đại học Thái Bình. Bài thơ không chỉ là lời tri ân chân thành mà còn là niềm tự hào về sự nghiệp giáo dục, về hành trình gieo mầm tri thức và vun đắp tương lai cho đất nước.Xin kính mời quý vị cùng thưởng thức bài thơ!
THANH CAO SỰ NGHIỆP TRỒNG NGƯỜI
Thăm trường Đại học Thái Bình
Lắng trong tâm thức nghĩa tình bấy nay
Cơm cha, áo mẹ, chữ Thầy
Câu ca vang vọng tháng ngày nghìn năm.
Tiên học lễ, hậu học văn
Thân ong lắm mật, kiếp tằm nhả tơ
Tấm gương sáng của thầy cô
Các em nguyên chẳng bao giờ lãng quên.
Ngay từ bài giảng đầu tiên
Đã thành kỷ niệm vẹn nguyên bồi hồi
Một mình với ngọn đèn thôi
Từng trang giáo án rạng ngời đêm thâu.
Sang sông thì phải bắc cầu
Tóc hoàng hôn đã nhuộm màu thời gian
Bảng đen, phấn trắng nồng nàn
Thầy cô thắp sáng hành trang cuộc đời.
Thanh cao sự nghiệp trồng người
Ghi lòng tạc dạ những lời Bác khuyên:
"Trồng cây lợi ích mười năm
Trồng người lợi ích trăm năm lâu bền..."
Nhọc nhằn vất vả truân chuyên
Thắp lên khát vọng khắp miền gần xa
Giữa dòng nhân thế bao la Sẻ chia, đùm bọc, chan hòa yêu thương.
Bâng khuâng đứng giữa giảng đường
Niềm vui vẫy gọi bốn phương hành trình
Kỷ nguyên đất nước vươn mình
Rạng danh Đại học Thái Bình thăng hoa./.
Lại Tây Dương
Bài thơ "Thanh cao sự nghiệp trồng người" là một lời tri ân sâu sắc và chân thành dành tặng các thầy cô giáo của Trường Đại học Thái Bình, những người đang ngày đêm miệt mài trên hành trình "trồng người" cao quý. Với lối viết mộc mạc, giản dị mà thấm đượm tình cảm, bài thơ không chỉ ca ngợi công lao dạy dỗ mà còn thể hiện niềm tự hào về sự nghiệp giáo dục, góp phần vun đắp những thế hệ tương lai cho đất nước.
Mở đầu bài thơ, tác giả nhắc đến Trường Đại học Thái Bình với một tình cảm sâu nặng vàtâm thế đầy trân trọng:"Thăm trường Đại học Thái Bình / Lắng trong tâm thức nghĩa tình bấy nay." Câu thơ mở ra với một cảm xúc hoài niệm, bồi hồi, như một người con trở về thăm lại mái trường thân yêu. Từ "lắng" mang đến cảm giác sâu lắng, trầm tư, thể hiện sự khắc sâu trong tâm khảm về những kỷ niệm và lòng biết ơn với ngôi trường, thầy cô.
Tác giả cũng nhắc đến đạo lý truyền thống của dân tộc:"Cơm cha, áo mẹ, chữ Thầy/Câu ca vang vọng tháng ngày nghìn năm." Câu thơ nhấn mạnh vai trò quan trọng của thầy cô trong đời sống mỗi con người. "Cơm cha, áo mẹ, chữ Thầy" thể hiện sự gắn kết giữa gia đình và nhà trường, nơi nuôi dưỡng và giáo dục mỗi người trưởng thành.
Bài thơ tiếp tục khai thác tấm gương sáng của người thầy,hình ảnh người thầy tận tụy, vừa truyền đạt tri thức vừa dạy dỗ đạo đức, nhân cách:"Tiên học lễ, hậu học văn/Thân ong làm mật, kiếp tằm nhả tơ." Hai câu thơ sử dụng hình ảnh ẩn dụ đặc sắc: "thân ong làm mật", "kiếp tằm nhả tơ" để nói về sự hi sinh âm thầm của người thầy. Tằm rút ruột nhả tơ, ong miệt mài làm mật, cũng như thầy cô ngày đêm cống hiến hết mình cho học trò mà chẳng hề đòi hỏi điều gì.Không chỉ vậy, bài thơ còn khắc họa hình ảnh những bài giảng đầu tiên – nơi gieo mầm tri thức, nơi khởi đầu của những ước mơ:"Ngay từ bài giảng đầu tiên/Đã thành kỷ niệm vẹn nguyên bồi hồi" Những bài học ấy không chỉ là kiến thức mà còn là hành trang theo suốt cuộc đời mỗi người.
Tác giả tiếp tục khắc họa hình ảnh người thầy cô với sự tận tụy, hi sinh trong những đêm khuya miệt mài bên trang giáo án:"Một mình với ngọn đèn thôi/Từng trang giáo án rạng ngời đêm thâu”Hình ảnh "ngọn đèn thôi" là biểu tượng cho sự tận tụy, cần mẫn của người thầy, sẵn sàng hi sinh giấc ngủ, công sức để đem đến bài giảng hay, truyền cảm hứng cho học trò.Ngoài ra, hình ảnh thời gian cũng được nhắc đến:"Sang sông thì phải bắc cây cầu/Tóc hoàng hôn đã nhuộm màu thời gian." Thầy cô chính là những "nhịp cầu" đưa học trò "sang sông", vươn đến bến bờ tri thức. Thời gian qua đi, tóc thầy cô dần bạc, nhưng tấm lòng yêu nghề vẫn vẹn nguyên, vẫn miệt mài dìu dắt thế hệ trẻ.
Tinh thần của bài thơ được đẩy lên cao với những câu thơ nhắc lại lời dạy của Bác Hồ về sự nghiệp giáo dục, sự cao quý của nghề giáo – Sứ mệnh trồng người:
"Thanh cao sự nghiệp trồng người,
Ghi lòng tạc dạ những lời Bác khuyên:
'Trồng cây lợi ích mười năm,
Trồng người lợi ích trăm năm lâu bền...”
Lời thơ giản dị nhưng ý nghĩa sâu xa, khẳng định nghề giáo là nghề cao quý, không chỉ có tác động trong một thế hệ mà còn lan tỏa đến trăm năm sau. Giáo dục chính là nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững của một dân tộc.Bài thơ không chỉ ca ngợi công lao của thầy cô mà còn đề cao giá trị nhân văn trong giáo dục, tinh thần sẻ chia, lan tỏa tri thức và tình yêu thương: "Nhọc nhằn vất vả truân chuyên/Thắp lên khát vọng khắp miền gần xa." Người thầy không chỉ truyền đạt kiến thức mà còn khơi dậy khát vọng, hoài bão cho học trò, giúp họ bước ra thế giới rộng lớn.Đặc biệt, tinh thần nhân văn của nghề giáo còn thể hiện qua câu thơ:"Giữa dòng nhân thế bao la/Sẻ chia, đùm bọc, chan hòa yêu thương."Giáo dục không chỉ là việc dạy chữ, mà còn là việc dạy người, truyền đạt những giá trị đạo đức, nhân văn cao đẹp.
Kết thúc bài thơ là những câu thơ thể hiện niềm tự hào và hy vọng về sự phát triển của Trường Đại học Thái Bình:"Bâng khuâng đứng giữa giảng đường/Niềm vui vẫy gọi bốn phương hành trình".Giảng đường không chỉ là nơi học tập mà còn là bệ phóng cho những hành trình tương lai. Và cuối cùng, một niềm tin vững chắc vào sự phát triển của ngôi trường:"Kỷ nguyên đất nước vươn mình/Rạng danh Đại học Thái Bình thăng hoa!". Bài thơ khép lại bằng một hình ảnh đầy tự hào, nhưng lại mở ra khát vọng về sự phát triển không ngừng của giáo dục, góp phần vào sự lớn mạnh của đất nước.
Bài thơ "Thanh cao sự nghiệp trồng người" là một bản hòa ca đẹp đẽ về nghề giáo, ca ngợi công lao của những người lái đò thầm lặng trên con thuyền tri thức. Với lối viết mộc mạc, giàu hình ảnh và cảm xúc, bài thơ không chỉ là một lời tri ân mà còn là một thông điệp sâu sắc về giá trị của sự học, tinh thần tôn sư trọng đạo và sứ mệnh cao quý của người thầy.Bài thơ không chỉ dành riêng cho Trường Đại học Thái Bình mà còn là lời tri ân chung gửi đến tất cả những người thầy trên khắp mọi miền đất nước. Đọc bài thơ, ta càng thêm trân quý những người đã, đang lặng lẽ hi sinh để thắp sáng tương lai cho biết bao thế hệ học trò.
Hải Đăng& Hoàng Phương