Tết đến, xuân về, đất trời như khoác lên mình tấm áo mới, lòng người rộn ràng hòa vào niềm vui đoàn tụ. Những cành mai vàng, đào thắm, tiếng pháo vang và mùi hương trầm thoang thoảng gợi nên bao kỷ niệm thân thương. Trong không khí rạo rực ấy, thơ ca như những nốt nhạc êm dịu, nâng niu cảm xúc, nối liền những khoảng cách và mang đến sự ấm áp lạ thường.
Mời quý vị cùng bước vào không gian của những vần thơ Tết - nơi giao thoa giữa cái hồn dân tộc và niềm khát khao hy vọng, để cảm nhận vẻ đẹp của mùa xuân, sự đoàn viên và những ước mơ tươi sáng cho một năm mới trọn vẹn. Thường trực Hội Khuyến học tỉnh Thái Bình trân trọng giới thiệu “Chùm thơ Tết Ất Tỵ” của nhà thơ Lại Tây Dương:
Ảnh: Đền Cầu Thượng phụng thờ Tướng quân Lê Điện (Vũ Hòa)
Truyền thuyết mùa xuân
Mâm bánh dầy chen chồng bánh chưng xanh
Dâng tiên tổ linh thiêng
Mồng một tết
Tôi ngỡ gặp Lang Liêu
Trong Cổ tích
Trang sử thi dựng nước nghìn đời
Bánh dày tròn - Mặt trời
Bánh chưng vuông - Mặt đất
Truyền thuyết đã trở thành hồn cốt
Truyền thuyết đã lắng vào ký ức
Từ thuở các vua Hùng khai quốc Văn Lang
Rạo rực sắc xuân, khát vọng dâng tràn
Ôi! khoảnh khắc giao thoa
Giữa nồng nàn lời chúc
Bâng khuâng giữa bộn bề hư thực
Giữa vơi đầy nỗi nhớ xa xăm
Hạnh phúc cuộc đời bình dị thế này chăng.
Lại Tây Dương
Khuyến học vào xuân
Mẹ gánh xuân về vừa kịp Tết
Thuyền em vừa kịp nhổ neo sang
Cây đào vừa kịp bung sắc đỏ
Nhành mai vừa kịp lấm tấm vàng
Chồng bánh chưng xanh vừa kịp chín
Lứa đôi vừa kịp đến hội làng
Rượu nồng vừa kịp say câu chúc
Niềm vui khuyến học mở sang trang./.
Lại Tây Dương
Ngày xuân về với Hội Làng
Gió ru dìu dặt xốn xang nỗi niềm
Gặp đây rồi tuổi hoa niên
Cái thời chim chích hót chuyền cành xoan
Lứa đôi chưa kịp nồng nàn
Con đò bên lở, chiều sang bên bồi
Vẫn nguyên dáng mẹ lần hồi
Thân cò, thân vạc trọn đời nuôi con
Đâu rồi sắc áo nâu non
Câu ca nhớ bạn vẫn còn vướng đây
Cây đa nghìn trận gió lay
Vẫn trùm che mát đất này thủy chung
Bốn bề cở mở, trống rung
Mắt người thắp sáng một vùng quê hương
Bấy nhiêu tình nghĩa yêu thương
Cho tôi vượt những chặng đường quan san
Tóc dù nhuộm trắng thời gian
Trở về bỗng thấy Hội làng còn xanh./.
Lại Tây Dương
Đối thoại với mình
Ngẩng tìm một sắc trời xanh
Chạm bông hoa đỏ đầu cành ngẩn ngơ
Dòng sông chảy giữa đôi bờ
Kiếp phù sinh mỏng theo tờ lịch rơi
Ngẫm trong dòng chảy luân hồi
Bao nhiêu là cuộc lở bồi bể dâu
Muốn sang thì phải bắc cầu.
Ngổn ngang xuôi ngược nỗi đau nhân tình
Thương ai nghiêng ngả sân đình
Thị Màu đêm hội có rình của chua
Tương tư xô lệch lá bùa
Vầng trăng sáng thế mà chưa đến rằm
Liêu xiêu dáng mẹ nhọc nhằn
Hai vai nặng gánh tháng năm vơi đầy
Hồn quê vương vấn chút này
Chắt chiu dành dụm cho ngày gặp nhau./.
Lại Tây Dương
Chùm thơ Tết của nhà thơ Lại Tây Dương mang đến những cảm xúc sâu lắng, vừa gần gũi, vừa bay bổng, gợi nên một bức tranh Tết cổ truyền giàu bản sắc dân tộc và đậm chất trữ tình. Mỗi bài thơ đều chứa đựng những vỉa tầng ý nghĩa riêng biệt, hòa quyện giữa hiện thực và ký ức, giữa niềm vui của hiện tại và những trăn trở suy tư về quá khứ, thế thái nhân tình.
"Truyền thuyết mùa xuân": Mở đầu bài thơ là hình ảnh bánh chưng, bánh dày - biểu tượng thiêng liêng trong truyền thuyết Lang Liêu, một trong những câu chuyện gắn bó sâu sắc với cội nguồn dân tộc. Hình ảnh "Bánh dày tròn - Mặt trời, Bánh chưng vuông - Mặt đất" không chỉ gợi lên sự hài hòa giữa trời và đất mà còn khẳng định tầm vóc của truyền thống trong việc gìn giữ hồn cốt dân tộc. Lời thơ lắng đọng, tạo cảm giác bâng khuâng giữa sự giao thoa của đất trời, của quá khứ và hiện tại, nhấn mạnh niềm hạnh phúc giản dị nhưng sâu sắc mà mùa xuân mang lại.
"Khuyến học vào xuân": Bài thơ là một bức tranh sống động về Tết Việt, khi mọi thứ đều "vừa kịp" - từ mẹ gánh xuân về, cây đào bung nở đến chồng bánh chưng xanh vừa kịp chín. Những hình ảnh này gợi lên nhịp sống hối hả nhưng đầy niềm vui và ý nghĩa của người dân trước thềm năm mới. Điểm nhấn của bài thơ là “Niềm vui khuyến học mở sang trang" như một lời nhắc nhở rằng mùa xuân không chỉ là mùa của thiên nhiên và vạn vật sinh sôi, mà còn là mùa của sự học tập, của những khát vọng tri thức góp phần xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp, văn minh, hạnh phúc.
"Ngày xuân về với Hội Làng": Trong bài thơ này, mùa xuân được khắc họa như thời điểm để trở về nguồn cội, nơi quê hương với những kỷ niệm và hình ảnh thân thương vẫn trường tồn. Hình ảnh "cây đa nghìn trận gió lay" "thân cò, thân vạc" hay "câu ca nhớ bạn" không chỉ làm sống dậy ký ức tuổi thơ mà còn biểu trưng cho tình nghĩa quê hương thủy chung, bền chặt. Lời thơ nhấn mạnh sự đối lập giữa thời gian và không gian - mái tóc bạc màu theo năm tháng, nhưng Hội làng và tình người vẫn "còn xanh" vẫn ngập tràn sức sống.
"Đối thoại với mình": Bài thơ mang đậm sắc thái triết lý, suy tư. Mùa xuân trong bài thơ không chỉ là mùa của cảnh sắc mà còn là mùa của dòng chảy cuộc đời, của sự chiêm nghiệm và cảm nhận sâu sắc. Những câu thơ như "dòng sông chảy giữa đôi bờ," "kiếp phù sinh mỏng theo tờ lịch rơi" khiến người đọc không khỏi suy ngẫm về sự hữu hạn của đời người. Hình ảnh "Liêu xiêu dáng mẹ nhọc nhằn" hay "hai vai nặng gánh tháng năm" lại một lần nữa nhấn mạnh giá trị truyền thống gia đình, gợi nên lòng biết ơn đối với những hy sinh thầm lặng của các thế hệ đi trước.
Kết luận: Chùm thơ trên không chỉ là những dòng thơ đẹp về mùa xuân mà còn là sự giao thoa của các giá trị truyền thống, hiện tại và những khát vọng về một tương lai tươi sáng. Trong chùm thơ Tết không chỉ mang ý nghĩa đoàn viên, mà còn là lúc để con người ta lắng lòng, ngẫm nghĩ về cội nguồn, về cuộc sống và về chính mình. Ngôn ngữ thơ vừa giản dị vừa uyển chuyển, hình ảnh giàu sức gợi, tạo nên một không gian thơ trữ tình, đậm chất nhân văn. Chùm thơ này có thể ví như một bản hòa ca mùa xuân, mỗi bài thơ là một giai điệu, cùng nhau hòa quyện để làm sáng lên vẻ đẹp của Tết Việt.
Hải Đăng