Những năm 90, Cam Đoài một làng quê nghèo thuần nông nằm cuối xã Thụy Liên, huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình. Phụ nữ nơi đây quanh năm gắn bó với ruộng đồng, chịu nhiều thiệt thòi và ít có cơ hội được giao lưu, học hỏi.
Lãnh đạo Hội Khuyến học tỉnh thăm và làm việc với lãnh đạo xã và Tổ hợp tác kèn đồng Hương Lúa
Xuất phát từ khát khao làm điều gì đó cho bản thân và những người phụ nữ trong làng, Bùi Thị Mến đã bắt đầu tìm hiểu về kèn đồng sau khi nghe tiếng kèn vang lên trong những dịp lễ của giáo xứ. Niềm đam mê âm nhạc đã thôi thúc Mến và các chị em trong thôn quyết tâm học loại nhạc cụ này.
Ban đầu, việc tiếp cận với kèn đồng gặp vô vàn khó khăn. Đây là một loại nhạc cụ phương Tây khá đồ sộ, nặng nề với hệ thống bàn phím phức tạp. Nhìn bản nhạc như một bức họa khó hiểu, trong khi trình độ học vấn của chị em không đồng đều, có người còn chưa học hết lớp 7. Khó khăn càng chồng chất khi giá một cây kèn đồng rẻ nhất cũng lên tới 7 triệu đồng - tương đương với 3 tấn thóc bằng thu nhập của cả gia đình trong một năm vào thời điểm đó.
May mắn thay, chị em gặp được nhạc sĩ Thanh Sơn, người cùng huyện, được thầy chỉ dạy tận tình, hướng dẫn từ phương pháp hiện đại đến phương pháp học "du kích". Không có kèn, chị em mượn tạm cây kèn của thầy để thay nhau luyện tập. Dần dần chị em dành dụm từng đồng ít ỏi để mua dụng cụ học tập.
Những ngày đầu làm quen với nhạc lý, chị em còn rất bỡ ngỡ. Nhưng với niềm đam mê mãnh liệt, không ngừng học tập thường xuyên, luyện tập bất cứ khi nào có thể. Mến tâm sự: “Ngay cả khi đi cấy, đi cày, lúc làm cỏ, hái rau, vặt ớt, những giai điệu kèn trong các buổi tập lại vang lên trong đầu. Khi nấu cơm, chúng tôi lấy thanh củi làm dùi trống để gõ nhịp. Khi đi ngủ, cánh tay trở thành bàn phím để tập luyện. Có lúc, vì quá say mê, nhiều chị em lừa chồng, trốn ra phòng ngoài hay sân, vườn để tập. Ban đầu, chưa biết cách ngậm kèn, môi bị sứt, chảy máu, nhưng không ai nản chí. Sau một năm miệt mài, tiếng kèn của chị em cũng dần trở nên thánh thót, êm dịu hơn, và bắt đầu được các tổ chức, cá nhân mời đi phục vụ trong thôn, trong xã, trong huyện”.
Những ngày đầu đi biểu diễn, chị em chỉ nhận được số tiền động viên ít ỏi, nhưng chị em đã tận dụng để mua sắm dụng cụ, trang thiết bị. Cuối cùng, mỗi người cũng có được một cây kèn riêng. Đến ngày 31/7/2018, Tổ hợp tác kèn đồng Hương Lúa chính thức được thành lập dưới sự chỉ đạo của Hội Phụ nữ xã Thụy Liên và sự quan tâm, giúp đỡ của lãnh đạo xã, lãnh đạo thôn. Chị em bắt đầu được mời đi biểu diễn không chỉ trong huyện, trong tỉnh mà còn vươn ra các địa phương khác trong cả nước.
Từ hơn chục thành viên ban đầu, đến nay tổ hợp tác đã có 21 thành viên chính thức và hàng chục thành viên dự bị đang tiếp tục học tập, rèn luyện từng bước nâng cao tay nghề . Thu nhập của chị em ngày càng được cải thiện, đạt mức 7-8 triệu đồng/người/tháng, gấp 5-7 lần so với làm nông nghiệp. Không chỉ nâng cao đời sống kinh tế, tổ hợp tác còn giúp chị em tự lập về tài chính, trở nên tự tin, năng động hơn. Chị em cũng được đi nhiều nơi, giao lưu học hỏi, mở rộng tầm nhìn, cảm thấy yêu đời hơn. Những cô gái Cam Đoài, từ phụ nữ quê mùa, nhút nhát, đã "lột xác", trở thành những người tự tin, năng động, làm chủ cuộc sống, dám nghĩ, dám làm, góp phần phát triển gia đình, địa phương và xã hội.
Xã Thụy Liên nằm trong Khu kinh tế ven biển, ruộng đất bị thu hồi, nhiều lao động không có việc làm thì Tổ hợp tác kèn đồng Hương Lúa đã giúp giải quyết công ăn việc làm cho rất nhiều người. Không chỉ tạo thu nhập, tổ hợp tác còn trở thành một sân chơi văn hóa, văn nghệ, nâng cao đời sống tinh thần cho chị em. Với sự phát triển bền vững, Tổ hợp tác kèn đồng Hương Lúa có thể phục vụ nhiều sự kiện trên cả nước như lễ hội, hội nghị, mừng thọ, cưới hỏi, đám hiếu…
Tấm gương sáng của chị em trong Tổ hợp tác kèn đồng Hương Lúa là tinh thần tự học thường xuyên, học tập suốt đời theo lời Bác Hồ dạy “Học không bao giờ cùng” để nâng cấp bản thân, làm giàu cho gia đình, xã hội đáng để chúng ta suy ngẫm và học tập./.
Hoàng Phương