Sinh ra và lớn lên tại làng quê nghèo thôn Đa Phú, xã Thống Nhất, huyện Hưng Hà; năm 1980, sau khi hoàn thành nghĩa vụ quân sự, ông Vệ về quê, xây dựng gia đình. Rồi 2 đứa con trai kế tiếp lần lượt chào đời cũng là lúc gánh nặng mưu sinh đè nặng lên vai vợ, chồng ông. Nghề nông với mấy sào ruộng, hai vợ, chồng chân lấm tay bùn quanh năm mà cuộc sống nghèo vẫn hoàn nghèo
Sinh ra và lớn lên tại làng quê nghèo thôn Đa Phú, xã Thống Nhất, huyện Hưng Hà; năm 1980, sau khi hoàn thành nghĩa vụ quân sự, ông Vệ về quê, xây dựng gia đình. Rồi 2 đứa con trai kế tiếp lần lượt chào đời cũng là lúc gánh nặng mưu sinh đè nặng lên vai vợ, chồng ông. Nghề nông với mấy sào ruộng, hai vợ, chồng chân lấm tay bùn quanh năm mà cuộc sống nghèo vẫn hoàn nghèo. Thấy xã hội ngày càng phát triển, ông tự nhủ: muốn vươn lên thay đổi cuộc sống không gì bằng tri thức. Từ suy nghĩ đó, ông đã cố gắng lao động để có tiền lo cho các con ăn học. Câu tục ngữ: “Học hành vất vả, kết quả ngọt bùi” luôn được ông lấy để khuyên, dạy các con cố gắng vượt khó vươn lên trong học tập.
Năm 1991, vợ ông chẳng may mắc căn bệnh trọng và qua đời. Một mình trong cảnh “gà trống nuôi con” với muôn vàn khó khăn, vất vả, song ông đã cố gắng phấn đấu vượt qua để nuôi các con ăn học. Ngoài việc cấy lúa, ông còn chịu khó học hỏi kinh nghiệm chăn nuôi, thả cá của một số bà con trong xã để về triển khai áp dụng trong gia đình. Đến thăm trại gà ngót hai nghìn con và ao cá, ai cũng phải trầm trồ thán phục về mô hình chăn nuôi của ông. Ông Vệ nhớ lại: Hồi các cháu mới đi học, đầu năm học, tôi phải bán gần hết số thóc trong nhà mới có tiền đóng học phí và mua đồ dùng học tập cho các con. Nhưng rồi nhờ chịu khó tần tảo làm ăn nên cuộc sống gia đình dần ổn định. Tôi đã sắp sếp công việc trong nhà sao thật hợp lý để dành thời gian cho các con học. Thương bố nên các con ông ai cũng nỗ lực cố gắng, chịu khó học tập mong sau này có thể đỡ đần cho cha. Suốt những năm học phổ thông, cả hai người con đều đạt được thành tích xuất sắc, các cháu liên tục là học sinh giỏi các cấp. Năm 1998, cháu Tạ Hải Anh đỗ Đại học xây dựng, rồi năm 2000, cháu Tạ Song An cũng thi đậu trường Đại học Kiến trúc. Cuộc sống phải vất vả hơn nhưng đó lại là động lực để ông cố gắng lo cho các con theo học. Hiện tại, gia đình ông Vệ (cả con trai và con dâu) đã có 3 người là Thạc sỹ, 1 người là Tiến sỹ.
Ông Vệ cho biết: Trước đây mình nghĩ, muốn thoát nghèo thì chỉ có con đường học tập vươn lên mới theo kịp với sự phát triển của xã hội, rất may mắn là dòng họ của tôi (Họ Tạ thôn Đa Phú- xã Thống Nhất) là dòng họ khuyến học. Ban khuyến học dòng họ rất chăm lo đến việc học tập của các cháu. Được sự động viên, khích lệ của Hội khuyến học xã và huyện nên gia đình tôi đã tự nguyện đăng ký phấn đấu “gia đình học tập”. Thành quả ngày nay của các cháu đã chứng minh: Đầu tư có lãi nhất trong xã hội phát triển như ngày nay chính là đầu tư vào học tập.
Đến nay, các con ông Vệ đều đã trưởng thành. Thành tích vượt khó vươn lên trong học tập đã được đền đáp xứng đáng: Người con cả Tạ Hải Anh đã đỗ Tiến sỹ hóa học (hiện là Phó Giám đốc Công ty cổ phần đầu tư Dự Án Việt – Hà Nội). Con dâu lớn, Thạc sỹ Phạm Thu Trang là giáo viên trường THPT Quang Trung (Quận Đống Đa – TP Hà Nội). Người con thứ hai, anh Tạ Song An là Thạc sỹ - Kiến trúc sư (Phó Giám đốc Trung tâm phát triển Quỹ đất huyện Vân Đồn, tỉnh Quảng Ninh), con dâu thứ hai, Thạc sỹ Phạm Thị Nhung là cán bộ Ngân hàng Vietinbank Hà Nội. Cháu nội Tạ Bích Phương đã xuất sắc vượt qua trên 700 thí sinh lớp 3 của Thành phố Hà Nội, đạt Huy chương vàng môn thi Toán - Tiếng Anh năm 2020. Năm 2017, gia đình ông Tạ Văn Vệ được vinh danh là 1/29 gia đình học tập tiêu biểu của tỉnh Thái Bình, liên tục được nhận giấy khen của Hội khuyến học các cấp.
Trao đổi thêm về cuộc sống hiện tại, ông Vệ cho biết thêm: Nhờ sự cố gắng của bản thân, các cháu, sự động viên, khích lệ của Ban Khuyến học dòng họ, hội khuyến học các cấp nên các con tôi mới trưởng thành như ngày nay. Khi cuộc sống đã dư dả, ông đã thường xuyên quan tâm đến công tác khuyến học của dòng họ cũng như quê hương. Hàng năm, ông Vệ đều là nhà tài trợ chính cho giải thưởng “Học sinh nghèo vượt khó” cũng như quỹ khuyến học dòng họ; cùng với Ban Khuyến học dòng họ khen thưởng các cháu có thành tích cao trong học tập, góp phần đẩy mạnh phong trào học tập và giữ vững danh hiệu “Dòng họ học tập xuất sắc tiêu biểu” (Dòng họ Tạ thôn Đa Phú đã được tặng Bằng khen của Trung ương Hội Khuyến học Việt Nam năm 2019, Bằng khen của UBND tỉnh Thái Bình năm 2018; Giấy khen của UBND huyện Hưng Hà năm 2020 và liên tục đạt danh hiệu “Dòng họ học tập tiêu biểu” từ năm 2015 đến nay)
Với những thành tích vượt khó vươn lên trong học tập, thành đạt như hiện nay, gia đình ông Tạ Văn Vệ xứng đáng được tôn vinh là gia đình học tập tiêu biểu.
Tạ Xuân Sinh Hội Khuyến học xã Thống Nhất, huyện Hưng Hà