Cao huyết áp được gọi với cái tên “kẻ giết người thầm lặng”; Không giống như một số bệnh khác, cao huyết áp thường không rõ nguyên nhân, hơn nữa nó lại không có triệu chứng đi kèm rõ ràng, khiến bệnh nhân thường không biết mình bị cao huyết áp nếu không đo huyết áp
Cao huyết áp được gọi với cái tên “kẻ giết người thầm lặng”; Không giống như một số bệnh khác, cao huyết áp thường không rõ nguyên nhân, hơn nữa nó lại không có triệu chứng đi kèm rõ ràng, khiến bệnh nhân thường không biết mình bị cao huyết áp nếu không đo huyết áp. Bệnh thường chỉ được phát hiện khi đã có những biến chứng ra bên ngoài mà điển hình nhất là tai biến mạch máu não. Người cao huyết áp, ngoài thuốc ra, việc lựa chọn một chế độ ăn thích hợp có ý nghĩa đặc biệt quan trọng; Bên cạnh những vấn đề tuân thủ những nguyên tắc chung như ăn nhạt, hạn chế mỡ động vật, kiêng các chất kích thích…người bệnh nhiều khi tỏ ra lúng túng khi chọn dùng các đồ ăn thức uống cụ thể trong sinh hoạt thường nhật. Trung tâm nghiên cứu khoa học, công nghệ và phát triển ý tưởng Hội Khuyến học tỉnh Thái Bình đã có buổi trao đổi với TS Nguyễn Thị Thanh Trung PGĐ Bệnh viện Đa khoa tỉnh- Giám đốc Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Thái Bình để giới thiệu một số thực phẩm thích hợp và có lợi cho việc phòng chống cao huyết áp để độc giả tham khảo và vận dụng.
1. VỀ CHẾ ĐỘ ĂN UỐNG
* Ăn nhạt:
- Giảm muối tới mức ≤ 6g/24 giờ. Giảm muối, bột canh, bột nêm, mỳ chính, nước mắm. (Có thể thay thế 1g muối = 1 thìa 5ml nước mắm)
- Giảm các thực phẩm chứa nhiều muối như: cà muối, dưa muối, thịt hun khói, xúc xích, mỳ tôm, nước khoáng mặn, nước chanh muối.
* Nhóm Glucid:
- Được ăn đa dạng các loại ngũ cốc gạo, mỳ, ngô, khoai, sắn…
- Giảm các sản phẩm ngọt đậm như: đường, mật ong, bánh kẹo ngọt, nước ngọt có gas.
* Nhóm Protein:
- Được ăn đa dạng các loại cung cấp Protein từ động vật và thực vật.
- Ưu tiên thịt nạc, cá nạc, tôm, tép, cua; trứng gà, trứng vịt ≈ 2 quả/tuần; sữa tách béo. Các loại rau quả họ đậu đỗ như: lạc, vừng, đậu đũa, đậu cô ve, …
* Nhóm Lipid:
- Giảm chất béo từ động vật như: Mỡ, bơ, thịt nhiều mỡ, cá béo, trứng, phủ tạng như óc, lòng, gan, cật…
- Hạn chế các món chiên-rán giòn; xào-nấu nhiều dầu mỡ. Nhu cầu dầu thực vật ≈ 20ml/ngày = 4 thìa 5ml.
- Ưu tiên dầu thực vật: dầu đậu nành, dầu hướng dương.
*Nhóm Vitamin
- Chất khoáng - Chất xơ - Nước: - Ăn đa dạng các loại Rau-Củ-Quả trung bình 300-500g/ngày.
- Ưu tiên thực phẩm giàu K+, Ca2+, Mg 2+: Cua đồng, rạm tươi, tôm nhỏ, tép khô; đỗ-lạc, rau ngót, rau dền, rau đay, mùng tơi, súp lơ, rau khoai lang; khoai tây, khoai sọ; chuối chín, bí ngô, cùi dừa già, cần tây, cải cúc, rau muống, măng cau, cà chua, cà rốt, hành tây, nấm, mộc nhĩ
. - Giảm tối đa đồ uống có cồn, có gas, có muối: rượu, bia, nước ngọt có gas, nước khoáng mặn, nước chanh muối.
- Nước lọc cần uống đủ nhu cầu ≈ 40ml/kg/24h (bao gồm cả nước canh, nước uống thuốc…).
Người bệnh cao huyết áp nên ăn nhạt, bỏ rượu, bia, thuốc lá; hạn chế ăn thực phẩm chiên rán nhiều dầu mỡ, các thực phẩm gia vị cay nóng.
2. RÈN LUYỆN THỂ LỰC
- TDTT, … đều đặn, hợp lý phù hợp với mức gắng sức của mỗi người, trung bình 30- 60phút/ngày.
- Tránh lao động làm việc quá mức, gắng sức, hoạt động thể lực cường độ cao.
3. LỐI SỐNG SINH HOẠT
- Lối sống lành mạnh, lạc quan, yêu đời: tham gia các hoạt động văn hóa văn nghệ, TDTT, câu lạc bộ, …
- Không hút hít các loại: thuốc lá, thuốc phiện, heroin.
- Không thức khuya. Hạn chế uống nước chè đặc, cafe đặc.
- Không uống rượu. Hạn chế uống bia và đồ uống có gas.
- Tránh kích động tâm lý, cáu gắt, căng thẳng.
- Nên uống nước 1 số thảo dược có tác dụng hạ áp - an thần - lợi tiểu nhẹ như: hoa hòe, lạc tiên, thảo quyết minh, lá vông nem, râu ngô, bông mã đề, …
4. TỰ NHẮC NHỞ BẢN THÂN
► Giảm: ↓ M – M – M – Đ (Muối – Mỳ – Mỡ – Đường)
► Tăng: ↑ C – R – C – Q (Cá – Rau – Củ – Quả)
“Bệnh tật vào bằng đường miệng”
“Một nụ cười bằng mười thang thuốc bổ”
“Thể dục thường xuyên bằng nghìn viên thuốc bổ”
Trung tâm nghiên cứu KH,CN và phát triển ý tưởng Hội Khuyến học tỉnh